Milli Məclisin 13 iyun keçirilən plenar iclasında "İşsizlikdən sığorta haqqında" yeni qanun layihəsi müzakirəyə çıxarılıb və qanun layihəsi 1-ci oxunuşda səsə qoyularaq qəbul edilib.
Məsələnin iqtisadi tərəflərini şərh edən Natiq Cəfərli Toplum.Tv-yə bildirib ki, işçilərin hüquqları ilə bağlı olan məsələnin qanuni dəyişikliklərinin Milli Məclisdə keçirilməsi ciddi ictimai müzakirələrdən sonra olmalı idi: "Vətəndaşların hansı dəyişikliklərin olması, dəyişikliklərin məğzi ilə bağlı xəbəri olmalıdır. Təəssüf ki, 100 minlərlə insanın birbaşa fəaliyyəti ilə bağlı qərar ciddi ictimai müzakirələrdən keçirilməyib. Azərbaycanda həmkarlar təşkilatları da çox formal xarakter daşıyır. Onlar öz ana funksiyasını yerinə yetirmədikləri üçün həmkarların da rəyi alınmayıb. İnsanların əmək hüququ ilə bağlı baş verən qərarlar nələrə gətirib çıxaracaq, işçilərin gündəlik iş həyatında onlara necə təsir edəcək, bilinmir".
Ekspert əlavə edib ki, hüquqi tərəfdən çox geniş çərçivəni əhatə etdiyinə görə mövzunu hüquqşünasların şərh etməsi hamı üçün maraqlı olardı:
"İqtisadi tərəflərinə gəldikdə isə görünən odur ki, işə götürənlərə daha artıq hüquqlar verilir. Əmək müqavilələrinin bağlanmasında və işçilərə öz fəaliyyəti ilə bağlı anlaşmalar olduqda üstünlük saxlayırlar və işdən çıxarılarkən də müavinətlərin verilməsində problemlər yaşanacaq. Bundan başqa, işsizliklə bağlı sığorta fondunun yaradılması ilk baxışdan pozitiv addımdır. Belə bir fondun yaranmasına ehtiyac var, amma fonda ödənişlər hansı formada olacaq? İşə götürənlərlə işçilər arasındakı münasibətlər necə tənzimlənəcək? Fondun ödənişlərinin həcmi və strukturu necə olacaq? Bununla bağlı ciddi açıqlama və ciddi bir müzakirə ortamı yoxdur. Ən azından ilkin təəssürat budur ki, işəgötürənlər indi işçiləri ilə müqavilələri ləğv etməkdə daha sərbəst olacaqlar".
Millət vəkili Qüdrət Həsənquliyev isə bu qanunun qəbuluna ehtiyac olmadığını bildirib:
"Bu qanun sığorta təşkilatlarına pul qazandıracaq. Qanun layihəsində qeyd olunub ki, sığorta ödənişi alan bir şəxs iki dəfə iş təklifindən imtina edəcəksə, o, işsizliyə görə müavinət hüququndan məhrum olacaq. Azərbaycanda əhalisinin gəlirlərinin 49%-i vergi və sosial sığrota haqlarının ödənilməsinə yönəldilir. Bu, çox yüksəkdir. Məhz buna görə də "qara mühasibatlıq" var və sahibkarlar işçiləri ilə əmək müqaviləsi bağlamaqda maraqlı deyil. Hesab edirəm ki, onlar işsizliyə görə müavinət ödəməli olsalar, bu halların sayı daha da artacaq”.
Millət vəkili Qənirə Paşayeva xeyli sayda insanın əmək müqaviləsi olmadan işlədilməsindən narahat olduğunu deyib:
"Bundan başqa, insanların əmək haqları azaldılır. Məsələn, 500 manat məvacib alan insanın maaşı dəfələrlə azaldılır. Həm əmək müqaviləsi olmadan işləyənlərin, həm də məvacibləri azaldılan insanların pensiyası necə olacaq? Belə çıxır ki, bu qanun əmək müqaviləsi olan insanların xeyrinə olacaq. Biz əmək müqaviləsi bağlamadan fəaliyyət göstərən şirkətlərin cərimələnməsini görmürük".
Milli Məclisin vitse-spikeri Ziyafət Əsgərov bildirib ki, qanun layihəsinin məqsədi əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsinə təminat verməkdir.
4 fəsil, 26 maddədən ibarət olan qanun layihəsində işsizlərə müavinətlərin verilməsi üçün sığorta fondunun yaradılması və bu fondun maliyyələşməsi ilə bağlı detallar əksini tapıb.
Qanun layihəsinə əsasən, Azərbaycanda işsizlərə sığortadan ödəniləcək vəsaitlərin mənbələri müəyyənləşib. Bu, yeni hazırlanan "İşsizlikdən sığorta haqqında" qanun layihəsinin 21-ci (işsizlikdən sığorta vəsaitlərinin mənbələri) maddəsində əksini tapıb.
Gülzar N. Məmmədli
Toplum.Tv
Toplum TV Azərbaycanın müstəqil xəbər platformasıdır. Ölkədə və bölgədə baş verən hadisələri dəqiq və qərəzsiz şəkildə izləyicilərimizə çatdırırıq.
Toplum TV hər gün siyasət, iqtisadiyyat, sosial, kriminal, gender mövzularında reportajlar və xəbər proqramları, tolk-şou və müsahibələri diqqətinizə təqdim edir.
Ən doğru xəbərləri izləmək üçün Toplum TV-yə abunə olun.